Algemeen
Schulden
26 november 2025
Door Jan-Willem Wits, adviseur public affairs
“Wie fluistert er in de oren van onze politici?’, was de kop van een recente opiniebijdrage in de Volkskrant. De auteur pleitte voor meer transparantie over het werk van lobbyisten en een einde aan de “oude achterkamertjespolitiek”.
Er hangt een hardnekkige wolk van geheimzinnigheid rond lobbyen. Veel mensen denken dat lobbyisten de hele dag door recepties bezoeken om bij bewindspersonen, Kamerleden en andere beleidsmakers informeel hun zaak te bepleiten. Persoonlijke contacten en een goed netwerk kunnen zeker helpen. Maar dat een lobby alleen gebaat is bij heimelijke gespreken en dubieuze deals is niet meer van deze tijd.
Dat steeds vaker de term ‘public affairs’ wordt gebruikt wanneer het over lobby gaat, onderstreept die ontwikkeling. Lobby is een vorm van communicatie geworden, net als een openbare brief aan de Tweede Kamer of een persbericht voor journalisten. In het beste geval versterken al die middelen elkaar alleen maar. Sommige organisaties hebben zelfs hun volledige lobby-agenda op hun website staan, met daarin een helder overzicht van alle thema’s waar zij zich mee bezighouden en de standpunten die zij daarbij uitdragen.
Een mooi voorbeeld van een effectieve lobby die niets te maken had met geheimzinnigheid is de rol van bewindvoerders bij het Centraal Register Uitsluiting Kansspelen (CRUKS). Het geeft ook aan dat je soms een beetje mazzel moet hebben. Enige tijd geleden werd Aegis uitgenodigd op het ministerie voor Justitie & Veiligheid. Ambtenaren waren bezig met een evaluatie van het register waar gokverslaafden zich bij kunnen aanmelden. Wie in CRUKS staat, kan niet meer bij een casino binnenlopen of op een Nederlandse goksite terecht. Het is de bedoeling dat door deze ‘gokstop’ mensen aan de slag gaan met hun gokproblematiek.
In de wandelgangen hadden de ambtenaren signalen opgevangen dat bewindvoerders CRUKS nu vaak links laten liggen, omdat het uitgangspunt is dat mensen zich op vrijwillige basis zelf moeten aanmelden. Waarom zou je als bewindvoerder niet ook de mogelijkheid krijgen om een (nieuwe) cliënt bij CRUKS in te schrijven, wanneer je ziet dat iemand steeds problematischer gokgedrag gaat vertonen? Natuurlijk heb je liever dat een cliënt zelf op de rem gaat staan, maar een ‘onvrijwillige’ aanmelding door een bewindvoerder zou best weleens een zetje in de goede richting kunnen bieden zodat iemand hulp gaat zoeken. De ambtenaren beaamden dat het best vreemd is dat iemand onder een beschermingsbewind staat maar een bewindvoerder niet alle instrumenten in handen heeft om iemand tegen zichzelf te beschermen.
In diezelfde tijd belde de redactie van het onderzoeksprogramma Pointer over het nieuwe beleid van de Belastingdienst om niet langer aan de RDW door te geven wanneer iemand onder een bewind werd gesteld. Bewindvoerders zagen dat bij sommige cliënten meerdere voertuigen stonden geregistreerd en dat er bovendien veel mutaties plaatsvonden. Dat zou een signaal kunnen zijn dat iemand werd misbruikt als ‘katvanger’. Daarom zouden bewindvoerders graag zien dat de RDW toch de mogelijkheid krijgt om kentekenregistratie te weigeren wanneer iemand onder bewind staat én geen toestemming heeft van een bewindvoerder om een voertuig te hebben.
Rond de gesprekken met de redactie over de uitzending kwam terloops ook het gokregister ter sprake. De redactie vond dit meteen interessant genoeg om als nieuw onderwerp voor een toekomstige uitzending te gebruiken. Bij de voorbereiding van het item belde de redactie ook nog even met de Kansspelautoriteit die de beheerder is van CRUKS. Daar viel het kwartje meteen en dus had Pointer mooi nieuws voor de uitzending: voortaan zou de Kansspelautoriteit vertrouwen op het professionele oordeel van een bewindvoerder en binnen twee weken iemand inschrijven bij CRUKS wanneer een bewindvoerder daarom vroeg. Ook voor ons kwam dit als een plezierige verrassing. Vaak is lobby een kwestie van lange adem, veel overleggen en het geduldig herhalen van je boodschap. Maar soms is een telefoontje van een journalist voldoende om iets in beweging te krijgen.
Neem bij vragen of opmerkingen rondom politiek en lobby contact op met Jan-Willem Wits: jwits@aegis.nl of 06 131 621 36.
