Beloning
Btw
Kwaliteit dienstverlening
16 april 2025
Aegis, de grootste brancheorganisatie voor bewindvoerders, curatoren en mentoren, heeft met instemming kennisgenomen van de brief van de staatssecretaris Rechtsbescherming die hij mede namens de staatssecretaris Participatie & Integratie op 17 april 2025 aan de Tweede Kamer heeft gestuurd. Voorzitter Gert Boeve van Aegis spreekt over “een betekenisvolle eerste stap die ik zeer waardeer”.
Iedere dag zetten bewindvoerders, curatoren en mentoren (CBM) zich samen met inkomensbeheerders in om kwetsbare groepen te beschermen en te ondersteunen. De brief geeft blijk van grote waardering voor hun werk. Een professional in de CBM-sector heeft een uitdagend en veeleisend beroep maar krijgt ook volop kansen om maatschappelijke en menselijke betrokkenheid in de praktijk te brengen. Wij zijn heel blij dat het kabinet dat ziet.
Zelfredzaamheid
Een beschermingsbewind, curatele of mentoraat heeft altijd een verdrietige aanleiding: mensen zijn niet meer (volledig) in staat om op eigen benen te staan. Wij zien dagelijks dat voor een deel van de samenleving zelfredzaamheid tijdelijk of zelfs levenslang een illusie is. Het aanstellen van een wettelijk vertegenwoordiger kan voor veel mensen rust bieden, maar ook als een forse ingreep op de handelingsvrijheid worden ervaren. Daarom is steeds grote zorgvuldigheid geboden.
Kwaliteit
Terecht signaleert de staatssecretaris dat er zelfs binnen de beroepsgroep verschillende beelden bestaan wat van een bewindvoerder, curator of mentor verwacht mag worden. Dat maakt het gesprek over de kwaliteit van het werk binnen de sector, maar ook met anderen, soms lastig. Wij verwachten met de staatssecretaris dat het onderzoek van de stichting Stride Consortium daarom een belangrijke bijdrage kan leveren aan de dialoog over taken en de kwaliteit van ons werk. Wat ons betreft is het cliëntenperspectief daarbij steeds leidend. Aegis werkt mede daarom aan de instelling van een cliëntenraad.
Jaarthema
Aegis heeft voor 2025 kwaliteit als het centrale jaarthema benoemd. De Kamerbrief bevat tal van concrete aanknopingspunten voor het gesprek rond dat thema. Daarom zoeken wij graag de dialoog met de staatssecretaris en alle ketenpartijen wat we nu precies verstaan onder kwaliteit, wat er moet gebeuren om die kwaliteit te borgen en of de bestaande kwaliteitseisen wel toereikend zijn. Met de staatssecretaris willen we onderstrepen dat het daarbij niet alleen over bewindvoerders zou moeten gaan, zoals vaak gebeurt, maar ook over mentoren en curatoren.
Eerste stap
Kwaliteit heeft te maken met kennis, vaardigheden, intrinsieke motivatie en een professionele instelling. Er bestaat ook een relatie tussen kwaliteit, het aantal uren dat een CBM-professional kan inzetten en de beloning die daar tegenover staat. Wij zijn blij dat de staatssecretaris begrip toont dat op het punt van uren en beloning echt iets moet gebeuren en daarvoor een eerste, betekenisvolle stap wil zetten door de tarieven te verhogen.
Convenanten
Met de staatssecretaris juichen wij het toe dat steeds meer gemeenten convenanten afsluiten met bewindvoerders, onder meer door afspraken te maken over de doorstroming van mensen met een schuldenbewind naar de gemeentelijke schuldhulpverlening. Wij steunen het voorstel om een schuldenbewind zo mogelijk tot drie jaar te verkorten, al zien wij dat de mensen die alléén vanwege problematische schulden een schuldenbewind hebben heel beperkt is. Wij verwachten daarom dat het aantal toestandenbewinden zal toenemen als de criteria voor een schuldenbewind veranderen.
Doorstroming
Wij zien nu al de vruchten van de convenanten, met name dat meer mensen sneller bij het gemeentelijke loket voor schuldhulpverlening worden aangemeld. Een positieve prikkel als een doorstromingsbeloning kan dat versterken. Wij wijzen er wel op dat in onze ervaring het noodzakelijk is dat een gemeente de eigen schuldhulpverlening goed op orde moet hebben om een effectieve doorstroming te laten plaatsvinden. Het schuldenbewind is immers ontstaan omdat rechters zagen dat de deur naar gemeentelijke schuldhulpverlening vaak klem zat zodat het schuldenbewind soms als een laatste vangnet functioneert. Gemeenten, bewindvoerders, kantonrechters en anderen hebben steeds de gedeelde verantwoordelijkheid om te voorkomen dat mensen nergens terecht kunnen. We gaan ook samen met Bureau Bartels een onderzoek doen over het adviesrecht. In dit onderzoek wordt gekeken naar de werking van het adviesrecht maar ook naar mogelijke alternatieven, zoals convenanten.
Toezicht
Om de kwaliteit van CBM-dienstverlening te borgen, dient er ook effectief toezicht te zijn zodat snel wordt ingegrepen als een CBM-professional tekortschiet of zelfs onrechtmatig handelt. Als brancheorganisaties willen we daar een eigen bijdrage aan leveren, onder meer te werken aan vroegsignalering van CBM-professionals die onder de maat functioneren. Daarnaast denken we na over een laagdrempelig loket waar mensen zich kunnen melden met klachten. Dat kan gaan om ernstige fouten die we zullen doorgeleiden naar de rechtbank maar ook om klachten over de hulpverlening die niet direct onder de wettelijke normen vallen. Bovendien is Aegis bezig met een verzekering en calamiteitenfonds voor slachtoffers van frauderende bewindvoerders die bij Aegis zijn aangesloten.
Accountantscontrole
Wij steunen het voorstel om de (verplichte) accountantscontrole en de kwaliteitseisen te herijken. Natuurlijk moeten we er wel voor zorgen dat dit niet ten koste gaat van de kwaliteit van het toezicht. Wij zien daarvoor ook onze eigen verantwoordelijkheid, bijvoorbeeld door het houden van audits bij de leden. Daarnaast willen we met de leden in gesprek gaan hoe we het ‘vier ogen’-principe sector breed vorm zouden kunnen geven, ook voor eenpitters.
Routekaart
Wat ons betreft biedt deze brief een belangrijke en uitdagende routekaart voor het gesprek dat we de komende tijd zullen blijven voeren, steeds met als leidraad dat we kwetsbare burgers die niet op eigen benen kunnen staan bescherming en ondersteuning bieden. Onze ambitie is om niet alleen te verhelderen wat cliënten en anderen van ons kunnen en mogen verwachten maar ook om de kwaliteit van ons werk goed te borgen en waar mogelijk te verbeteren.
De Kamerbrief van de staatssecretarissen Struycken en Nobel vindt u hier: https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/brieven_regering/detail?id=2025Z07592&did=2025D17242
